بازیافت نایلون

امروزه نایلون یکی از پرکاربردترین موادی است که معمولاً دور ریخته می شود. در مطالعات انجام شده در سراسر جهان، تخمین زده می شود که تقریباً 10 درصد زباله های زیست محیطی تولید شده توسط انسان از مواد پلاستیکی تشکیل شده است. از مواد پلاستیکی به ویژه نایلون ها در زندگی روزمره استفاده به سزایی می شود. نایلون می تواند برای قرن ها در طبیعت دست نخورده باقی بماند و تجزیه نشود. با این حال، پلاستیک یک ماده قابل بازیافت است. وقتی صحبت از پلاستیک می شود، اولین چیزی که به ذهنمان می رسد نایلون ها، بطری های پلاستیکی، ظروف غذای یکبار مصرف و ظرف های مواد شوینده و … است که خوشبختانه همه ی آنها قابل بازیافت هستند.

نایلون چیست؟

نایلون یک ماده پلیمری مصنوعی است که از پلی آمیدهای بسیار بادوام تشکیل شده است که اغلب، به صورت الیاف تولید می شوند. عناصر اصلی تشکیل دهنده نایلون شامل چهار عنصر کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن است که از ترکیب این چهار عنصر نایلون به دست می آید. این فرآیند باعث می شود نایلون انعطاف پذیری و استحکام قابل توجهی پیدا کند و به همین دلیل در تولید بسیاری از محصولات از آن استفاده می شود. درجه تولید این محصول متفاوت بوده و دو گرید 6 و 6.6 بیشترین میزان استفاده را در صنایع  تولیدی دارند. نایلون انواع مختلفی دارد از جمله نایلون حباب دار، نایلون شیرینگ، نایلون سه لایه و پنج لایه، نایلون حباب دار ضربه گیر و ….

بازیافت چیست؟

بازیافت فرآیند تبدیل مواد زائد به اشیاء قابل استفاده مجدد می‌باشد که برای جلوگیری از اتلاف مواد مفید، کاهش مصرف مواد خام، جلوگیری از آلودگی هوا (از سوزاندن) و آلودگی آب (ناشی از دفن زباله) با کاهش نیاز به مواد اولیه است. با این حال، پاسخ به این سوال که بازیافت چیست بسیار پیچیده تر است، زیرا بازیافت زباله به خودی خود فرآیند دشواری است، چرا که از چندین مرحله تشکیل شده و اغلب به روش های مختلف انجام می شود. در نتیجه می توان گفت که بازیافت فعالیتی است که برای تولید محصول جدید از طریق استفاده بهینه از زباله انجام می شود.

چرا بازیافت مهم است؟

بازیافت مزایای بسیاری دارد و هنگامی که این فرآیند به یک فرهنگ روزمره برای مردم تبدیل شود همه سود می برند. خواه این تلاش جامعه برای کمک به زیباسازی یک محله آلوده‌ی زیست محیطی باشد یا در مقیاس بزرگتر برای کمک به یک کسب و کار جهت صرفه جویی هزاران دلار در مدیریت زباله باشد، در هر صورت این فرآیند به نفع انسان ها بوده و برای تمیزی و صرفه جویی بیشتر انجام می شود.

بازیافت پلاستیک چیست؟

بازیافت پلاستیک اولین بار توسط الکساندر پارکز در سال 1860 کشف شد و امروزه به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. محصولات پلاستیکی از جمله نایلون ها در جهان به طور متوسط، سالانه ۸۰ میلیون تن استفاده می شود. منبع اصلی پلاستیک نفت خام، گاز و زغال سنگ است و تنها 4 درصد از کل روغن تولید شده در جهان برای تولید پلاستیک استفاده می شود. نایلون ها و پلاستیک های بلا استفاده تجزیه نمی شوند، پوسیده نمی شوند، زنگ نمی زنند، حل نمی شوند و در هنگام ریختن در سطل زباله خراب نمی شوند. اما متاسفانه اگر در طبیعت رها شوند علاوه بر آلودگی آب و خاک، سال‌ها در طبیعت جمع می شوند و به موجودات آبزی و خشکی آسیب رسانده و حتی باعث مرگ آنها می‌شوند. ضایعات قابل بازیافت مانند شیشه، فلز، پلاستیک و کاغذ یا مقوا را می توان با انجام فرآیندهای مختلف فیزیکی و شیمیایی به یک ماده خام یا محصول جدید تبدیل کرده و از آنها مجددا استفاده کرد.

فرآیند کلی بازیافت نایلون

به طور کلی، 3 روش برای بازیافت نایلون وجود دارد:

• بازیافت انرژی
• بازیافت مکانیکی
• بازیافت شیمیایی

مراحل بازیافت نایلون

مراحل بازیافت این عنوان های ذکر شده علاوه بر نایلون در مورد تمامی پلاستیک ها نیز صدق می کند، اما استثنائاتی مانند سبدهای پلاستیکی وجود دارد که می توان آنها را آسیاب کرد و سپس بسته بندی کرده و به مرحله گرانول سازی فرستاد. اگرچه پلاستیک تمیزی که از خط تولید کارخانه خارج می شود با پلاستیکی که از شهر جمع آوری می شود متفاوت است، اما مراحل زیر برای هر دوی آنها یکسان می باشد.

• قرار دادن زباله روی تسمه نقاله
• جداسازی بر اساس نوع پلاستیک
• مرتب سازی بر اساس رنگ
• جداسازی سایر مواد (فلز، چوب، شیشه و …)
• شستشوی اولیه (پیش شستشو)
• آسیاب کردن
• شست و شو
• جداسازی در آب بر اساس چگالی
• شستشوی سایشی برای از بین بردن اثر چسب یا ذراتی که به سختی به پلاستیک می چسبند
• شستشو با آب گرم: این مرحله شستشو برای همه مواد پلاستیکی ضروری نیست و برای برخی اجباری است، به عنوان مثال PET نیاز به بازیافت و موادی که چرب هستند باید با آب داغ شستشو شوند
• آبگیری (خشک کردن مکانیکی)
• خشک کردن حرارتی
• کندر (برای نایلون ها و مواد پلاستیکی سبک)
• تولید گرانول (که توسط اکسترودر انجام می شود)

اقدامات لازم برای بازیافت نایلون به شرح زیر است:

1. طبقه بندی ضایعات پلاستیک: پس از جمع آوری زباله ها، نایلون ها باید بر اساس نوع مواد مصرفی اعم از پلی پروپیلن و پلی اتیلن و نرمی و سختی طبقه بندی شوند.
2. خرد کردن و آسیاب کردن: مواد نرم و سخت باید به طور جداگانه توسط آسیاب خرد شوند. اندازه ذرات به دست آمده معمولاً متغیر است و بر اساس شرایط استفاده از آن مواد آسیاب شده، اندازه مورد استفاده کمتر از دو و نیم سانتی متر است. به مواد آسیاب به دست آمده از مواد نرم کندر می گویند.
3. شستشو: موادی که پس از آسیاب به دست می آیند باید شسته شوند، ذرات سخت را می توان در دستگاه های مخصوص با آب تمیز کرد، برای این منظور می توان از پودر شوینده معمولی یا کربنات سدیم استفاده کرد.
4. خشك كردن: مواد آسياب شسته شده حاوي آب و رطوبت هستند و لذا آب آنها بايد خارج شده و در كوره های حرارتي، رطوبت زدايي شوند.
5. گرانول سازی : برای تهیه مواد آسیاب شده جهت استفاده در فرآیندهای پایین دستی یا ترکیب با مواد جدید، ذرات آسیاب شده تمیز باید گرانول شوند. تولید گرانول بازیافتی توسط دستگاه اکسترودر، خنک کننده و خرد کن انجام می شود. هر پلاستیک در محدوده سختی خاصی از خمیرشدن قرار دارد (دقت کنید که خمیر با ذوب شدن فرق دارد) همچنین جنس و دمای خمیر شدگی نیز از نکات مهم این مرحله می باشد.

قبل از این مراحل، زباله های پلاستیکی (نایلون ها) باید متناسب با نوع محصول از اجسام خارجی جدا شوند. آلاینده های بزرگ باید به صورت دستی مرتب سازی شود و ضایعات پلاستیکی که نیاز به شستشو دارند باید پس از شستشو در محل مناسب خشک شوند. فرآیند شستشو معمولا روی محصولات پلاستیکی کثیف انجام می شود و ممکن است دیگر پلاستیک های تمیز نیاز به شستشو نداشته باشند. محصولات پلاستیکی زائد برای پردازش باید مطابق با اکستروژن گرانول خرد شوند. در صورت تمایل، زباله‌های پلاستیکی را می‌توان به رنگ‌هایی از نوع خود تفکیک کرد. برای اینکه اکستروژن گرانول به طور موثر کار کند، قطر سوراخ سنگ شکن باید 8 میلی متر باشد. پلاستیک های سبک و سنگین باید توسط شناور از هم جدا شده و پلاستیک ها را باید تا زمانی که رطوبت آن کمتر از 1% باشد خشک کرد.

زباله ها چگونه تفکیک می شوند؟

همه می دانیم که کشور ما نیز مانند کشورهای پیشرفته آنچنان که باید به کاهش تولید زباله های پلاستیکی و ایجاد زیرساخت ها و ممنوعیت های لازم در این امر مهم اهمیتی نمی دهد. پس بهتر است زباله ها را در خانه جدا کنید و در بسته بندی های جداگانه در خانه تفکیک کنید. این کار خستگی عوامل بازیافت را برای جداسازی زباله ها کاهش می دهد و کار به راحتی انجام می شود.

به طور کلی زباله ها به دو دسته زباله های تر و خشک تقسیم می شوند. ضایعات مرطوب، زباله های مواد غذایی و پوست میوه است. زباله های خشک به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. کاغذ و مقوا و دستمال کاغذی کلینکس، ظروف و نایلون های پلاستیکی، قوطی های فلزی و به طور کلی فلز و همچنین شیشه و ظروف شیشه ای از این دسته هستند. لباس ها و پارچه ها نیز مواد مختلفی دارند و می توان آنها را برای خیریه ها ارسال کرد. چوب و لوازم برقی از دیگر دسته های قابل تحویل به مراکز بازیافت و سوله های سطح شهر هستند.

تفکیک زباله و کاهش تولید آن یکی از عواملی است که باید مورد توجه همگان و شهروندان آگاه قرار گیرد. فراموش نکنید کسی که از اهمیت این بحران ها (آلودگی آب و هوا) آگاه است، هرگز نباید خود را با افرادی که آگاه نیستند مقایسه کند. با اینکه سهم هر شخص دررفع آلودگی به تنهایی به چشم نمی آید ولی در صورت کلی همه ی اشخاص در کنار هم با توجه به انجام وظایف خود در مورد تفکیک پسماند ها و مواد بازیافتی قدم بزرگی در رفع آلوگی شهری و محیط زیستی ادا می کنند. پس همه ی ما میتوانیم در کنار یکدیگر وظیفه ی شهروندی خود را به نحوه احسنت به جا آوریم.

چه چیزی تعیین می کند که نوع پلاستیک چیست و آیا می توان آن را بازیافت کرد؟

یک سیستم شناسایی شماره رزین پلاستیکی برای کمک به تولیدکنندگان پلاستیک در شناسایی نوع پلاستیک و قابل بازیافت بودن آن پیاده سازی شده است. این سیستم شناسایی شامل کدهای شناسایی است که هم در کنترل محصول و هم در طبقه بندی مواد بازیافتی کمک می کند.

بازار صنعت بازیافت نایلون

در بازیافت نایلون هدف اصلی، تولید محصولاتی است که به عنوان مواد اولیه در صنعت پلاستیک استفاده می شود، قیمت اولیه مواد بازیافتی معمولا بین 50 تا 60 درصد مواد پتروشیمی است، به همین دلیل بسیاری از فعالیت های صنعت پلاستیک در کشور انجام می شود. همچنین شرکت های بازیافتی ترجیح می دهند از جایگزین های بازیافتی برای تولید محصولات خود استفاده کنند. بنابراین، بازار مصرف گسترده ای برای محصولات بازیافتی وجود دارد و اگر از ارزش محصول خود آگاه باشید، فروش محصول، کار چندان دشواری نیست.

نحوه ی تفکیک نایلون ها

• مرتب سازی بر اساس نوع

مطابق با سیستم شناسایی انواع پلاستیک و نایلون  که در بالا توضیح داده شد اگر بتوانید برای تفکیک و جداسازی انواع پلاستیک ها بلااستفاده در محل زندگی تان سطل های جداگانه ای تهیه کنید، این کار باعث می شود در هنگام تحویل زباله خود به شهرداری کار را برای کارکنان شهرداری و شرکت های بازیافتی راحت تر می کند.

• تخصیص بر اساس منابع تولید

زباله های پلاستیکی و نایلون ها را از منابع مصرف مختلف، مانند تولیدکنندگان مواد غذایی یا لوازم آرایشی، در سطل های جدا گانه ای ذخیره کنید و در صورت امکان بازیافت، زباله های ذخیره شده خود را به  ماموران بازیافت برگردانید.

• مواد را فشرده کنید و فضای کمتری را اشغال کنید

یکی از بهترین چیزها در مورد پلاستیک این است که به راحتی می تواند کشیده شود، تا شود و همچنان قابل استفاده باشد. پس هرچه فضای کمتری را اشغال کنند، می‌توانید زباله‌های پلاستیکی بیشتری را در یک زمان جمع‌آوری کنید و برای جمع‌آوری شرکت‌های بازیافت ذخیره کنید. اگر زمان و مکان لازم برای تفکیک، دسته بندی و ذخیره سازی ندارید، فراموش نکنید که زباله های پلاستیکی روزانه خود را در نزدیکترین سطل های بازیافت خود بگذارید.

جمع بندی

همانطور که می دانید پلاستیک ها و مواد نفتی تجزیه پذیر نیستند و اگر دفن شوند و در طبیعت رها شوند میلیون ها سال طول می کشد تا تجزیه شوند و همچنین از بین بردن مواد پلاستیکی بسیار دشوار است، مثلاً نایلون دفن شده میلیون ها سال طول می کشد تا تجزیه شود و یا اگر سوزانده شود گازها و مواد شیمیایی سمی و مضر آزاد می کند که برای همه ی شهروندان مضر است. همچنین از آنجایی که انواع نایلون ها و پلاستیک ها از جمله نایلون برشی (شیرینگ) و نایلون حباب دار از مواد نفتی ساخته شده اند، بازیافت آنها باعث کاهش مصرف نفت و محصولات سوختی می شود. منابع مواد اولیه ما محدود است و درواقع مواد بازیافتی، مواد اولیه بسیاری از محصولات دیگر هستند که نه تنها مقرون به صرفه تر از مواد اولیه جدید هستند بلکه به ما کمک می کنند تا منابع موجود را برای نسل های آینده حفظ کنیم و روز به روز بر منابع مالی، زیرزمینی و نفتی بیافزاییم و محیط زیستی سالم و هوای شهر تمیزی داشته باشیم.