ضایعات نایلون

معرفی:

ضایعات نایلون و نایلکس دو محصول متفاوتی هستند که ازترکیبات پلی اتیلن سنگین و سبک تولید می شوند. هر دوی آنها عموما به عنوان نایلون شناخته می شوند. این نام از سال 1355 با ورود اولین پلاستیک فریزر با نام تجاری نایلکس به بازار نهاده شد. این نوع پلاستیک یکی از پرمصرف ترین پلاستیک ها در دنیا هستند که در زندگی ما کاربرد زیادی دارند و بیشتر به صورت نایلون رکابی در فروشگاه ها به فروش می رسند. اما در صنعت دیگر به حالت های دیگری نیز مورد استفاده قرار می گیرند. اما برای تفکیک ضایعات نایلون ابتدا باید انواع آنها را بشناسیم و تفاوت آنها را بدانیم.

نایلون چیست؟

نایلون نوع خاصی از پلیمر است که ساخته دست بشر است و در طبیعت یافت نمی شود. کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن عناصر اصلی نایلون هستند. نایلون را می توان پرمصرف ترین پلیمر در جهان دانست. استفاده از نایلون در صنعت با تولید جوراب زنانه و مسواک آغاز شد. محبوبیت نایلون در صنعت پس از جنگ جهانی دوم و زمانی که ابریشم کمیاب شد به اوج خود رسید. در واقع در ابتدای کار قرار بود نایلون جایگزین ابریشم شود تا محصولاتی که با ابریشم تولید می شد با نایلون تولید شود.

انواع نایلون موجود در بازار عبارتند از:

• نایلون دسته بنددار (رکابی)
• نایلون شیرنگ
• نایلون حباب دار
• نایلون بسته بندی
• نایلون گلخانه ای
• نایلون صنعتی

یکی از ویژگی های منحصر به فرد نایلون که باعث استفاده بیشتر از این محصول شده است، دوخت پذیری بالای آن است.

نایلون شرینگ

 نایلون هایی که در بسته بندی محصولات مختلف به ویژه محصولات غذایی و بهداشتی استفاده می شود و بر روی آنها وکیوم می شود، نایلون شرینگ است که تنوع زیادی در طرح، رنگ و اندازه آنها وجود دارد.

نایلون های حباب دار

 نایلون هایی که ممکن است در دو لایه، سه لایه یا پنج لایه تولید شوند و در سطح خود حباب های زیادی داشته باشند، نایلون حبابی نامیده می شوند. کاربرد اصلی آنها جلوگیری از ورود ضربه است. اندازه های کوچک آنها در بسته بندی ظروف آشپزخانه دیده می شود که عمدتاً در برابر ضربه بسیار حساس هستند. سایزهای بزرگتر نیز برای مقاصد مختلف تولید می شوند.

نایلون پشت چسب دار

دسته دیگر نایلون ها، نوع خود چسب آن هاست که قسمت بیرونی آن چسبنده است. این گروه وظیفه حفاظت از محصول بسته بندی شده را نیز بر عهده دارد. لازم به ذکر است هنگام جدا شدن از محصول اثری از آن باقی نمی ماند و به راحتی قابل جدا شدن است.

انواع نایلکس و کاربرد آن در زندگی و صنعت عبارتند از:

• سفره یکبار مصرف
• کیسه فریزر
• دستکش یکبار مصرف
• نایلکس فروشگاهی
• نایلکس رکابی
• کیسه زباله رولی

تفاوت نایلون و نایلکس

نایلون: ظاهری شفاف، براق و نرم دارد که این ویژگی ها به دلیل مواد اولیه به کار رفته در آن است. نایلون بیشتر از پلی اتیلن سبک استفاده می شود و ویژگی منحصر به فرد آن دوخت پذیری آن است.

نایلکس: محصولی با مواد خشک و بیشتر به صورت مات تولید می شود. نایلکس توانایی تولید در ضخامت های بسیار نازک را دارد و در تولید و مصرف مقرون به صرفه تر است. روش رایج در بین مردم ایران برای تشخیص نایلون و نایلکس این است که اگر آنها را مچاله کنیم صدای بلندی از آنها نمی شنویم و نرم هستند. اما اگر نایلون صدای خشن و خشکی داشته باشد و نرم نباشد نایلکس است. این روش ها پیشینه علمی ندارد اما در بین مردم مرسوم شده است. با این حال، نایلون و نایلکس هر دو پس از استفاده قابل بازیافت هستند و پس از استفاده، احتمال تبدیل نایلون و ضایعات نایلون به مواد خام وجود دارد. شرکت های بازیافتی پس از جمع آوری ضایعات نایلون و نایلکس ابتدا آنها را جداسازی می کنند. سپس انواع ضایعات نایلونی را جدا کرده و ضایعات بازیافتی را پس از شستن خشک می کنند و ضایعات خشک شده را  تبدیل به مواد خام می کنند. به این ترتیب نایلون ونایلکس بازیافتی به چرخه صنعت بازگردانده می شوند.

طبقه بندی ضایعات نایلون

با توجه به اینکه ضایعات نایلونی و ضایعات یراق آلات کاربردهای فراوانی دارد، می تواند تاثیر زیادی در روند حفاظت از محیط زیست داشته باشد. در تولید محصولات بهداشتی، صنعت تولید قطعات خودرو و … نیز از نایلون های بازیافتی استفاده می کنند.

ضایعات نایلون را می توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

ضایعات نایلون درجه یک: معمولا این نایلون ها شفاف بوده و از مواد اولیه دست اول تهیه می شوند و همچنین قیمت بالاتری نسبت به ضایعات خود دارند.

ضایعات نایلون درجه دو: معمولاً این نایلون ها رنگی هستند و از مواد بازیافتی ساخته می شوند.

فرآیند بازیافت ضایعات نایلون

همانطور که می دانید نایلون ها یکی از محصولاتی هستند که امروزه بسیار مورد استفاده کاربران قرار می گیرد. به همین دلیل روزانه نایلون های زیادی تولید می شود. تولید نایلون پلاستیک از زباله های پلاستیکی نیز روش های مختلفی دارد که هر کدام شامل فرآیندهای خاصی می باشد. نایلون شامل اقلام مختلف است. مانند: پلاستیک های دسته دار، کیسه های فریزر یا دستکش های پلاستیکی و … فرآیند تولید نایلون چندین مرحله کلی دارد. این مراحل عبارتند از: ذوب مواد خام نایلون (ضایعات پلاستیک) و سپس دوخت که هر کدام از آنها فرآیندهای خاصی دارند که به اختصار در مورد آنها توضیح خواهیم داد.

اولین مرحله در فرآیند تولید نایلون

همانطور که گفتیم اولین مرحله در تولید نایلون ذوب پلی اتیلن و گرانول های نایلون است. در این مرحله گرانول های پلاستیکی وارد ماشین های ذوب می شوند. در مرحله بعد گرانول ها را با یکدیگر ترکیب می کنند. همچنین توجه داشته باشید که ترکیب گرانول های پلاستیک در طول فرآیند تولید پلاستیک (نایلون) با توجه به سبک سازنده و تقاضای بازار متفاوت است.

مرحله اکستروژن در فرآیند تولید نایلون

همزمان با ذوب شدن گرانول پلاستیکی، مواد مذاب داخل دستگاه به قسمت اکسترودر می رسد. سپس مواد درون ماردون (یک قالب حلقه ای) می تواند به خوبی بچرخد. بنابراین همزمان با چرخش و گرمای ورودی به استوانه ماردون، مواد پلاستیکی به خوبی ذوب شده و با یکدیگر ترکیب می شوند. البته میزان دمای تولید شده توسط منابع الکتریکی یا گازی به حدی است که ماده به دست آمده خمیری بوده و کاملا ذوب نشده است به این مرحله اکستروژن می گویند.

مرحله خنک شدن لایه های پلاستیکی

 پس از هدایت لایه های نازک پلاستیک به سمت بالا، شیلنگ های اطراف باد می کنند. از این بادها برای خنک کردن لایه های پلاستیکی استفاده می شود. خنک شدن لایه ها به نوبه خود چسبندگی لایه های پلاستیکی را از بین می برد و این لایه ها دیگر به باند نمی چسبند.

 مرحله رول

در این مرحله پس از سرد شدن نایلون و بالا آمدن لایه ها، آنها را خرد کرده و به طول های منظم برش می زنند این مرحله را نورد می نامیم. در ابتدا دو غلتک یکی در بالا و دیگری در پایین وجود دارد. لایه های نایلونی ابتدا به سمت بالا و غلتک بالایی می روند. نایلون در امتداد غلتک بالایی حرکت می کند و به غلتک پایینی می رسد و در این مرحله مواد به دست آماده وارد مرحله ی دوخت می شوند.

مرحله دوخت و آماده سازی نایلون

این مرحله به عنوان آخرین مرحله تولید نایلون محسوب می شود. اگر نایلون دسته دار باشد برای دوخت ارسال می شود همچنین دسته های نایلونی پلاستیکی توسط دستگاه پرس پانچ می شوند. اما اگر نایلون تولید شده از نوع بدون دسته باشد، برای دوخت نیازی به پانچ کردن دسته های پلاستیکی نخواهد بود.

کل فرآیند مذکور از ابتدا تا انتها در راستای تولید نایلون در نظر گرفته شده است. البته فراموش نکنید که پس از جداسازی و دوخت نایلون ها، آنها را به مرحله دسته بندی می فرستند همچنین پس از بسته بندی نایلون پلاستیکی روانه بازار شده و در اختیار مردم قرار می گیرد.

رنگدانه ضایعات نایلونی

همانطور که در بالا گفتیم، نایلون های رنگی معمولاً از مواد بازیافتی ساخته می شوند و ضایعات آنها نیز قیمت کمتری دارند، بنابراین وجود رنگدانه در ضایعات نایلون باعث کاهش ارزش اقتصادی آنها می شود. و برعکس آن نیز صادق است به طوری که معمولا نایلون های سفید ساخته شده از مواد اولیه قیمت بالاتری دارند. بازیافت نایلون ها مصرف روغن و سوخت را کاهش می دهد زیرا آنها یک محصول مبتنی بر نفت هستند.

هزینه های راه اندازی کارخانه بازیافت ضایعات نایلون عبارتند از:

• اجاره یا خرید یک سوله
• هزینه های کارگران شاغل در خط بازیافت یا بازیافت ضایعات و کارمندان به اضافه هزینه رفت و آمد، ناهار و صبحانه، لباس کار و …
• هزینه های بیمه و تامین اجتماعی
• آب، برق، گاز و فاضلاب
• هزینه تعمیر دستگاه و مواد مصرفی دستگاه مانند تسمه و بلبرینگ یا تیغه آسیاب پلاستیکی و نایلونی

قیمت ضایعات نایلون

نایلون یکی از پرمصرف ترین مواد است و قیمت ضایعات نایلون در بسیاری از مراکز مشابه است، همچنین استفاده از ضایعات نایلون نقش بسیار مهمی در توسعه بسیاری از صنایع و همچنین تولید برخی از کالاهای ضروری از خود نشان داده است. از این نظر یکی از نکات مهم بازیافت آن این است که زباله ها توسط مراکز موجود در شهرها جمع آوری شده و سپس برای بازیافت به کارخانه های ویژه ارسال می شود و در طی فرآیند، تمامی این زباله ها در ماشینی قرار می گیرد تا کاهش حجم زباله به یک شکل باشد و در نهایت طی فرآیندی بازیافت شود.

غلاف نایلونی

محصولات نایلونی دارای تنوع بسیار زیادی هستند، همانطور که گفته شد در بسیاری از صنایع می توانید از نخ غلاف نایلونی تا سایر اقلام بزرگتر را بسته به نیاز خود از مراکز معتبر شهرها و یا به صورت آنلاین خریداری کنید. البته باید توجه داشت که نایلون های متریک ضخیم ممکن است از نظر کیفیت تولید از مواد مختلفی ساخته شوند. هنگام خرید حتما از کیفیت آن آگاه باشید تا در هنگام استفاده از آن بازدهی خوبی را مشاهده کنید.

جمع بندی

نایلون یکی از پرکاربردترین مواد مصنوعی موجود است. زباله های پلاستیکی رها شده در طبیعت یک خطر جدی برای موجودات زنده است. قسمت بد مسئله این است که نایلون بیش از 400 سال طول می کشد تا در طبیعت تجزیه شود. از سوی دیگر، تخریب زباله های پلاستیکی نیز مشکلات خاص خود را دارد. برای مثال میلیون ها سال طول می کشد تا زباله های پلاستیکی تجزیه شوند. سوزاندن ضایعات نایلون همچنین گازهای سمی تولید می کند که برای سلامتی انسان و سایر موجودات زنده مضر است. بنابراین، جمع آوری و بازیافت ضایعات نایلون ضروری است تا تولید نایلون غیر بازیافتی تا حد امکان کاهش یابد. همانطور که می دانید پلاستیک های نایلونی از مواد نفتی تولید می شوند. در نتیجه با بازیافت نایلون نه تنها محیط زیست و موجودات آن را نجات می دهیم، بلکه در مصرف منابع طبیعی مانند نفت و سوخت نیز صرفه جویی می کنیم.